Vrijheid en identiteit

Vrijheid en identiteit.                                             

Vrijheid?

Wat betekent vrijheid voor U?

Betekent vrijheid dat een ander alles van je weet of begint vrijheid wanneer je een ander in zijn waarde laat en jij die ander ook kunt respecteren?

Start echte vrijheid bij de mening van een ander aanhoren, ook wanneer het niet jouw mening is? Begint echte vrijheid bij de ander de ruimte geven om te zijn, zonder hem of haar te diskwalificeren, zonder ook je eigen vrijheid geweld aan te doen, of begint ultieme vrijheid op het moment dat je niets meer te verliezen hebt?

Vrijheid: Ieder zal daar een andere invulling aan geven.

Echte vrijheid zal voor velen betekenen: leven zonder een continue dreiging, zonder angst, zonder bang te hoeven zijn dat een ander je beschadigd, of onrespectvol behandeld.

Echte vrijheid: er mogen zijn zoals je bent waarbij je alle mogelijkheden krijgt om je potentieel te ontwikkelen.

En wat is dat eigenlijk, identiteit?

Identiteit wordt omschreven als het wezenlijk eigene van individuen, van groepen die iets gemeenschappelijks delen.

De identiteitsvraag wordt onbewust vaak verbonden aan de vraag: hoe zien anderen mij? Voldoe ik aan het beeld wat de ander van mij heeft? Onlosmakelijk wordt deze gedachte verbonden met een onbewuste actie die zich richt op: Hoe kan ik dan aansluiten bij het beeld dat een ander zich van mij gevormd heeft?

Ja, weer een goede vraag: Dat beeld wat anderen van mij hebben, is dat dan mijn identiteit? Wie ben ik eigenlijk?

Ben ik kind, vader, moeder, opa, oma?

Ben ik de lolbroek van de klas of de meest serieuze leerling op school?

Ben ik mijn beroep?

Ben ik die vrijwilliger die altijd klaar staat en waar ze altijd een beroep op kunnen doen?

Ben ik diegene die uiteindelijk in staat is om zichzelf te accepteren en daardoor ook die ander kan tolereren en accepteren?

Ben ik diegene die alle jongeren oproerkraaiers noemt of ben ik diegene die werkelijk geïnteresseerd is en open staat voor een gesprek en werkelijk contact en die daar dan ook initiatief in neemt?

Ben ik de voorkant van mezelf die iedereen tegemoet treedt en die iedereen ziet of ben ik misschien meer mijn achterkant? Dat stukje van mezelf wat zich misschien zelfs verbergt voor mezelf, achter mijn eigen rug?

Hoe groot is bij mij het verschil tussen mijn binnenkant en mijn buitenkant?

De vraag naar identiteit zou wel eens kunnen uitmonden in: hoe belangrijk ben ik, hoeveel heb ik in te brengen, hoe machtig ben ik. Dan wordt identiteit ingezet als het nastreven van een collectief eigenbelang. Dan is het geen vraag meer van identiteit maar blijft identiteit steken in het eigen ego, in een spelletje van macht, intolerantie en het diskwalificeren van de ander.

U voelt het al: vrijheid en identiteit zijn twee begrippen die een zekere spanning oproepen en die voor iedereen een andere invulling hebben.

De basis voor vrijheid en de basis voor onze identiteit ligt echter voor een groot gedeelte opgesloten in de cultuur en in de omstandigheden waarin we opgroeien, en die kiezen we dus niet zelf.

Daarnaast ligt ook onze vrijheid en onze eigen identiteit niet definitief vast. We mogen er zelf mee aan het werk om zowel vrijheid als identiteit vorm te geven.

Hoe we dit in ons leven vormgeven is sterk afhankelijk van de keuzes die wij maken. Helaas worden we ons achteraf soms pas bewust van het feit dat wij gemanipuleerd zijn en dat onze keuzes niet echt onze eigen keuzes zijn geweest. Dat wij ons weer een bepaalde richting in hebben laten sturen.

Vrijheid en identiteit kunnen zich ontwikkelen wanneer je vragen blijft stellen, de ander op waarde leert schatten, je verbanden leert zien en kunt genieten van verschillen in cultuur, muziek en voedsel.

Uiteindelijk dienen we dat te vinden wat ons onderscheidt om herkenbaar te blijven en dat wat we gezamenlijk hebben en wat ons met elkaar verbindt.

Dan zal ieders identiteit gewaarborgd zijn en kunnen we ieders binnen- en buitenwereld, onze voor- en achterkant, met elkaar in vrijheid verder ontwikkelen en op een hoger plan brengen.

Laten wij er samen voor zorgen dat de geschiedenis zich niet nog eens herhaald. Laat ons niet nog eens de spelers zijn in een eeuwenoud verhaal. Laat ons samen een nieuw verhaal vorm geven waar ieders identiteit tot ontwikkeling mag komen en we in vrijheid en verbondenheid met elkaar leven.

 Margré van Gestel