Muziekeducatie zorgt voor toekomst.

Wat doet muziekeducatie dan precies voor jonge kinderen?

Laten we maar eens beginnen met het luisteren. Het gehoororgaan van de baby is rond de 22 e week van de zwangerschap volledig ontwikkeld. Jonge baby’s luisteren langer naar zingen dan naar spreken. Door rijping en door veel oefening ontwikkelt zich het auditieve systeem. Er worden stapjes gezet om van horen naar echt luisteren te komen. De ontwikkeling van de luistervaardigheid heeft meer nodig dan alleen de oren open zetten. Geluidsprikkels moeten worden gefilterd en bewerkt om er informatie uit te halen. Om klanken, en later letters te kunnen onderscheiden is er nauwkeurigheid nodig in het luisteren.

Door luisterspelletjes kunnen we jonge kinderen leren om zich te richten op het geluid. Onderzoek wijst uit dat de hersenen van kinderen minder “last” hebben van achtergrondgeluiden en beter in staat zijn zich te richten op het geluid wanneer ze, in muzieklessen, wat training hebben gehad.

In de muziekeducatie met hele jonge kinderen heeft een liedje als “Wat hoor ik hier” als doel het luisteren van de baby te richten. Ook krijgen de ouders tijdens de lessen ideeën en liedjes aangereikt om de klankproductie en dus de spraak- en taalontwikkeling te stimuleren. Spel van jonge ouders met hun baby bestaat, van nature, uit allerlei verschillende geluiden die de baby met veel plezier gaat imiteren. Het liedje “Kun je al wat zeggen” geeft hier alle ruimte voor en vele ouders zijn trots op hun babbelende baby die vol overgave “pa, pa, pa, pa, pa” terugzingt bij dit liedje.

Goed kunnen luisteren is de basis voor het leren onderscheiden van verschillende klanken, wat de basis vormt voor het later goed leren lezen.

Kinderen leren beter in een veilige en gestructureerde omgeving. In de rust en de rijke muzikale omgeving die in een muziekles voor jonge kinderen word gecreëerd krijgen jonge kinderen alle tijd en ruimte om de informatie op te nemen. Klanken, geluiden, zang, beweging en klinkende materialen krijgen betekenis, waardoor de ervaring opgeslagen wordt in de hersenen. Dit gaat ook op voor de emoties die “verborgen” zitten in gebruikte woorden en zinnen. Emoties zitten verpakt in fracties van seconden. Het is belangrijk om dit aan te leren voelen en muziek draagt, door de verschillende toonsoorten en verschillende sferen, bij aan het leren het ervaren, leren kennen en later zelf uitdrukken van emoties.

Zelf muziek maken draagt aanzienlijk meer bij aan ontwikkeling van kinderen dan passief luisteren. Bij het zelf muziek maken worden allerlei spiergroepen aangesproken waardoor de motorische ontwikkeling gestimuleerd wordt. Bij het zingen wordt de ademstroom gereguleerd, en werken veel spiergroepen samen zoals de spieren van tong en lippen. Een goede verstaanbaarheid valt of staat met een goede articulatie.

“Zelf doen” is een uitspraak die veel jonge ouders niet onbekend in de oren zal klinken. Inderdaad zelf doen is dan ook belangrijk voor de fysieke ontwikkeling. Dans en beweging, en voor jonge kinderen het maken van bewegingen met twee handen tegelijk, zorgen voor ontwikkeling van de motorische vaardigheden. Door veel te bewegen leren kinderen ook hun evenwicht bewaren en in balans te blijven. Wanneer ze vier of vijf jaar zijn, zijn de kleuters in staat om zonder steun op een been te staan.

Samen zingen, dansen en muziek maken is leuk. Jonge kinderen vragen om herhaling, waardoor er veel geoefend kan worden. Daar veel te herhalen krijgen jonge kinderen ook de kans om de bewegingen te automatiseren. Automatiseren is later ook weer van belang bij het gaan schrijven, leren rekenen en vlot leren lezen.

Ingrediënten in muziekeducatie zijn klank, vorm en betekenis. Beweging, dans, leren luisteren, leren jezelf te uiten, leren rekening te houden met elkaar en het ontwikkelen van de motoriek. Maar ook: het vasthouden en vergroten van de concentratie, leren emoties uiten en leren om de emoties van anderen te herkennen. Betekenis geven aan de wereld om je heen is wat het allerbelangrijkste wat je als kind leert, ook tijdens de muziekles.

Samen zingen is gezellig en de spraakontwikkeling heeft er baat bij. Tegelijkertijd wordt de woordenschat uitgebreid. Liedjes hebben nu eenmaal tekst en geven in een verhaalvorm een klein kijkje in de wereld. De onderwerpen worden concreet gemaakt door de spelactiviteiten, het gebruikte materiaal, de plaatjes of de vertelplaten. Zo leren kinderen op een speelse, maar ook vanzelfsprekende manier, hoe de wereld in elkaar zit.

Via spel krijgen kinderen grip op de wereld. Hersenen groeien door ervaringen die betekenis hebben of krijgen en (muzikaal) spel is het middel hiervoor. Muzikaal spel draagt wezenlijk bij aan de toekomst van onze jonge kinderen.

Laten we die toekomst voor onze kinderen mogelijk maken!